ترشحات واژن یک موضوع مهم در بهداشت زنان بوده و برای بسیاری از خانمها قابل تجربه است. ترشحات واژن به معنای هر نوع مایعی است که از داخل واژن ترشح میشود. این ترشحات عمدتاً از طریق غدد ترشحی در دیواره واژن و گاهی اوقات هم از دستگاه تناسلی دیگری مانند گردن رحم (سرویکس) تولید میشوند.
درواقع، مایعی که توسط غدد داخلی واژن و دهانه رحم تولید میشود، نقشی بسیار مهم در حفظ تمیزی رحم و جلوگیری از عفونت دارد. این مایع، با حمل و نقل باکتریها و سلولهای مرده به خارج از بدن، به حفظ بهداشت و تمیزی مناطق تولید مثل در زنان کمک میکند.
بنابراین، ترشحات واژن در بیشتر موارد یک پدیده طبیعی در زنان محسوب میشوند. با این حال، برخی از تغییرات خاص در ترشحات ممکن است نشاندهنده وجود عفونت در بدن باشند. به عنوان مثال، ترشحات زرد یا سبز، بوی نامطبوع، غلظت بالا و… میتوانند نشانههای وجود عفونت قارچی یا باکتریایی باشند.
در این مقاله، به توضیح ترشحات واژن عادی و غیرعادی، علتهای مختلف ترشحات غیرعادی و همچنین مواردی که نیاز به مراجعه به پزشک را الزامی میسازند، خواهیم پرداخت.
انواع ترشحات واژن
فهرست مطالب
ترشحات واژن میتوانند در رنگ، طبیعت، مقدار و بوی خود متفاوت باشند. این تغییرات ممکن است ناشی از عوامل فیزیولوژیک طبیعی یا علل مرتبط با عفونت و بیماری باشند. در زیر به برخی از انواع ترشحات واژن و علل آنها اشاره میکنیم:
- ترشحات طبیعی:
- ترشحات شفاف یا سفید: معمولاً نشانگر ترشحات طبیعی و سالم واژن هستند.
- ترشحات لعابی: ممکن است در دوران تخمکگذاری (آبستنی) افزایش یابد و نشانگر حاضر بودن تخمک جهت باروری باشد.
- علل عفونتی:
- عفونت قارچی (کاندیدیازیس): ترشحات سفید یا کرمرنگ، خارش و سوزش واژن و قرمزی آن را به همراه دارد.
- عفونت باکتریایی (باکتریال واژینوز): ترشحات خاکستری یا سفید، بوی نامطبوع، خارش و سوزش واژن، و درد یا سوزش هنگام ادرارکردن را به همراه دارد.
- عوامل دیگر:
- التهاب مخاطی واژن: ترشحات زرد یا سبز، بوی نامطبوع، خارش و سوزش واژن را به همراه دارد.
- التهاب لولههای رحمی (سلپینگیت): با ترشحات زرد یا سبز، بوی نامطبوع، درد شکمی و آمبولاسیون معمولاً همراه است.
- عفونت جنسی: ممکن است با ترشحات زرد یا سبز، بوی نامطبوع، خونریزی بعد از رابطه جنسی و آلودگی ادرار همراه باشد.
توجه داشته باشید که این فقط نمونهای از ترشحات و علل آنهاست. در صورت مشاهده هرگونه تغییر نامعمول در ترشحات واژن خود، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.
بیشتر بخوانید : چرا خونریزی غیر طبیعی رحم اتفاق می افتد؟
علت ترشحات واژن
ترشحات واژنی طبیعی است و بخشی از سیستم تناسلی زنانه محسوب میشود. در واقع، ترشحات واژن به منظور حفظ سلامتی و عملکرد صحیح آن منتشر میشوند. علت اصلی ترشحات واژن میتواند تنظیم pH و رطوبت منطقه تناسلی باشد و به مقابله با عفونتها و خارش ها کمک میکند.
ترشحات واژن در طول دوره قاعدگی نیز تغییر میکنند، بهطوریکه در روزهای قبل از تخمکگذاری (اوولاسیون) ترشحات شفاف و لیکن نسبتاً لغزنده ممکن است و در روزهای پایانی دوره قاعدگی ترشحات سفید و کرمی تر میشوند. این تغییرات معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی طبیعی در طول دوره تناوبی قاعدگی است.
اما در برخی موارد، ترشحات واژن ممکن است نشانهای از عفونت یا مشکل دیگر باشند. علل شایع عفونتهای واژنی عبارتند از: عفونت قارچی (مانند عفونت کاندیدیازیس)، عفونت باکتریایی (مانند باکتریای بیضه گاوی)، التهابات تناسلی، عفونت های منتقله جنسی و تغییرات هورمونی
عفونت قارچی واژن (کاندیدیازیس)
عفونت قارچی واژن یک مشکل شائع در بین زنان است که به علت رشد بیش از حد قارچ Candida albicans در منطقه واژن رخ میدهد. این نوع عفونت قارچی به عنوان عفونت قارچی واژنی یا کاندیدیازیس واژن شناخته میشود.
علائم عفونت قارچی واژن شامل:
- خارش و سوزش در منطقه واژن و لبهای بیرونی.
- ترشحات سفید، خمیری و با بوی مشخص (مانند خمیر نان ترش) که ممکن است به همراه ضایعات واژنی باشد.
- قرمزی و التهاب در منطقه واژن و لبهای بیرونی.
- درد و سنگینی در زمان ارتباط جنسی.
- سوزش و درد در دوره ادرار کردن.
علل عفونت قارچی واژن میتواند شامل:
- تغییرات در ترکیب بدنی واژن، مانند تغییر در سطح pH.
- استفاده از ضدباکتری ها یا آنتیبیوتیکها که میتوانند تعادل قارچها و باکتریهای طبیعی را در واژن بهم بزنند.
- سیستم ایمنی ضعیف که ممکن است در نتیجه بیماریها، استرس یا عوامل دیگر رخ دهد.
- استفاده از لوازم بهداشتی نامناسب یا غیر بهداشتی، مانند پوشکهای دستساز.
برای درمان عفونت قارچی واژن، معمولاً بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص صحیح را بگیرید و درمان مناسب را توصیه کند. درمانهای معمول شامل موارد زیر است:
- مصرف آنتیقارچهای خوراکی، مانند فلوکونازول یا کلوتریمازول.
- استفاده از کرمها و قرصهای آنتیقارچ موضعی، مانند کلوتریمازول یا میکونازول.
- استفاده از شستشوهای ملایم با محلولهای ضدقارچ.
علاوه بر درمان دارویی، برخی توصیههای پیشگیری از عفونت قارچی واژن شامل:
- استفاده از لوازم بهداشتی مناسب و تمیز.
- رعایت بهداشت شخصی، مانند شستشوی منظم واژن با آب ولرم و ملایم.
- استفاده از پوشکهای نساجی تا حد امکان.
- . استفاده از لباسهای مناسب و تنگ نکردن لباسهای زیاد.
- . اجتناب از استفاده از صابونها و محصولات شیمیایی قوی در منطقه واژن.
- . حفظ تعادل سالم قارچها و باکتریهای طبیعی در واژن با رژیم غذایی سالم و متنوع و استفاده از پروبیوتیکها.
عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی واژن یک مشکل شایع در زنان است که به علت ناهموار شدن تعادل باکتریهای طبیعی در واژن رخ میدهد. این نوع عفونت باکتریایی به عنوان بکتریال واژینوز یا عفونت باکتریایی واژن شناخته میشود.
علائم عفونت باکتریایی واژن شامل:
- ترشحات غیرطبیعی و لطیف از واژن، ممکن است با بوی ناگوار مانند ماهی بدبو همراه باشد.
- خارش و سوزش در منطقه واژن.
- قرمزی و التهاب در منطقه واژن و لبهای بیرونی.
- درد و سنگینی در زمان ارتباط جنسی.
- تغییر در رنگ واژن به سبب التهاب.
علل عفونت باکتریایی واژن ممکن است شامل:
- ناهنجاری در تعادل باکتری های طبیعی در واژن که میتواند به دلیل مصرف آنتیبیوتیکها، استفاده از لوازم بهداشتی نامناسب یا تغییرات هورمونی رخ دهد.
- کاهش سطح pH واژن که میتواند نسبت به عوامل مانند جابجایی همپوشانی پنبهای، شستشو با مواد قوی، دیابت و … رخ دهد.
- ضعف سیستم ایمنی بدن که میتواند نتیجه بیماریها یا استفاده از داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی باشد.
برای درمان عفونت باکتریایی واژن، معمولاً بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص صحیح را بگیرید و درمان مناسب را توصیه کند. درمانهای معمول شامل موارد زیر است:
- مصرف آنتیبیوتیکها خوراکی یا موضعی که توسط پزشک تجویز میشود.
- استفاده از شستشوهای ملایم با محلولها و مواد ضدباکتری مخصوص.
همچنین، برخی توصیههای پیشگیری از عفونت باکتریایی واژن شامل:
- استفاده از لوازم بهداشتی مناسب و تمیز، مانند پنبهای و غیرعطرده.
- رعایت بهداشت شخصی و شستشوی منظم واژن با آب ولرم.
- استفاده از لباسهای مناسب و جلوگیری از ت
بیشتر بخوانید : سرطان دهانه رحم
التهابات تناسلی
التهابات ممکن است ناشی از عفونت باکتریایی، ویروسی، قارچی یا پارازیتی باشند و میتوانند به صورت حاد یا مزمن ظاهر شوند. علل این التهابات متنوع هستند، از جمله عوامل عفونی، ضعف سیستم ایمنی، عدم رعایت بهداشت تناسلی و استفاده از لوازم بهداشتی نامناسب.
در زنان، برخی از التهابات تناسلی شایع عبارتند از:
- عفونت مهبل (واژینیت): این عفونتها ممکن است ناشی از عواملی مانند باکتریها، قارچها، ویروسها یا پارازیتها باشند. علائم آن شامل خارش، سوزش، ترشحات غیرطبیعی و بوی ناگوار ممکن است.
- التهاب سرویکس (سرویسیتیس): در این بیماری، سرویکس یا گردن رحم التهاب و عفونت میگیرد. علائم آن شامل ترشحات واژنی نامعمول، خونریزی بین دورههای قاعدگی و درد در منطقه پشتی جوانب رحم است.
- عفونت مجاری ادراری (UTI): عفونت مجاری ادراری میتواند به صورت عفونت ادراری بالا (کلیه و مثانه) یا عفونت ادراری پایین (اورتریت) رخ دهد. علائم آن شامل درد و سوزش هنگام ادرارکردن، ادرار تیره رنگ یا بوی ناعادی میباشد.
در صورت بروز علائمی مشکوک به عفونت یا التهاب در منطقه تناسلی، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند با توجه به علائم شما، انجام آزمایشات تشخیصی مانند بررسی ترشحات، آزمایش خون و ادرار، سوابق بالینی و سایر روشهای تشخیصی، تشخیص صحیح را قرار دهد.
درمان التهابات تناسلی معمولاً شامل داروهای ضدعفونی، مثل آنتیبیوتیکها، ضدقارچها یا ضدویروسی است که به نوع عفونت و عامل عامل آن بستگی دارد. همچنین، رعایت بهداشت تناسلی، استفاده از لوازم بهداشتی مناسب و پیروی از راهنماییهای پزشک معالج برای جلوگیری از عود عفونت نیز بسیار مهم است.
عفونت های منتقله جنسی
عفونتهای منتقله جنسی (STI) بیماریهایی هستند که از طریق فعالیت جنسی، شامل رابطه جنسی، تماس جنسی و سایر فعالیتهای جنسی به دیگران منتقل میشوند. این عفونتها میتوانند ناشی از باکتریها، ویروسها، قارچها یا پارازیتها باشند.
برخی از عفونتهای منتقله جنسی شایع شامل موارد زیر هستند:
- سیفیلیس: این عفونت ناشی از باکتری ترپونما پالیدوم است. انتقال آن معمولاً از طریق تماس جنسی با زخم یا لکههای خونی در ناحیه تناسلی رخ میدهد. علائم سیفیلیس میتواند شامل زخمهای پیوسته، آسیب به اعضای داخلی، قرمزی و خارش در ناحیه تناسلی و علائم سیستمیک مثل تب، خستگی و لاغری باشد.
- آلزایمر: این بیماری ناشی از باکتری شوانولا پالیدیوم است که به صورت عمدتاً جنسی منتقل میشود. علائم آلزایمر شامل زخمهای دهان، گلودرد، تورم لوزهها، خونریزی مهبل یا رحم و درد مشکلات مثانه میتواند.
- هرپس تناسلی: هرپس تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) نوع 1 و 2 ایجاد میشود. انتقال آن ممکن است به صورت مستقیم از تماس مخاطی با زخمهای باز یا از رابطه جنسی رخ دهد. علائم هرپس تناسلی شامل ظهور زخمهای دردناک و حبابی در ناحیه تناسلی، خارش، سوزش و تورم میباشد.
- عفونت زیرلینگوال: این عفونت ناشی از باکتری هموفیلوس دوسهای است. منتقل شدن عفونت معمولاً در اثر تماس جنسی و خوردن بزرگسالان به کودکان رخ میدهد. علائم عفونت زیرلینگوال میتواند شامل التهاب، خارش، قرمزی و سفتی در ناحیه زیرلب و گردن باشد.
در مورد عفونتهای منتقله جنسی (STI) باید به نکات زیر توجه کرد:
- واکسیناسیون: برخی از عفونتهای منتقله جنسی، مانند عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، قابل پیشگیری از طریق واکسیناسیون هستند. در صورتی که واکسین های STI موجود هستند، با پزشک خود در مورد واکسیناسیون مشورت کنید.
- اطلاعات و دانش جنسی: دانستن در مورد عفونتهای منتقله جنسی، روشهای پیشگیری، علائم و درمان آنها به افراد بسیار کمک میکند. اطلاعات خود را از منابع قابل اعتماد مانند سازمان بهداشت جهانی یا مؤسسات بهداشت عمومی بدست آورید.
- جستجوی آزمایش و درمان: بروز علائم مشکوک یا مشکلات بهداشت تناسلی، تاخیر در دریافت تشخیص و درمان نامناسب ممکن است موجب تشدید عفونت و انتقال آن به دیگران شود. بهترین راه برای تشخیص و درمان سریع STI، مراجعه به یک پزشک است.
- روابط جنسی ایمن: استفاده از روشهای جلوگیری از بارداری و محافظت در برابر عفونتهای منتقله جنسی، مانند استفاده صحیح از کاندوم، بسیار مهم است.
در نهایت، مهم است که عفونتهای منتقله جنسی را جدی بگیرید و به بهداشت تناسلی و سلامت جنسی خود اهمیت بدهید. همچنین، با مشاوره و راهنمایی پزشک خود در مورد تمام مسائل مربوط به عفونتهای منتقله جنسی صحبت کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
ترشحات واژن طبیعی برای حفظ سلامت و تعادل در منطقه تناسلی زنانه بسیار مهم هستند. اما در بعضی موارد، ترشحات واژن ممکن است نشانگر وجود مشکلی باشند. در ادامه، شرایطی را ذکر خواهم کرد که بهتر است در آنها به پزشک مراجعه کنید:
- تغییر در شکل، رنگ یا بوی ترشحات: اگر ترشحات واژن شما رنگ غیرعادی (مانند سبز، زرد، خاکستری یا صورتی) دارند، بوی نامطبوعی دارند یا شکل جدیدی به خود گرفتهاند، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
- خارش، سوزش یا التهاب: اگر همراه با ترشحات واژن خارش، سوزش یا التهاب تجربه میکنید، این ممکن است نشانه عفونت قارچی یا باکتریایی باشد و نیاز به تشخیص و درمان پزشکی دارد.
- خونریزی: اگر ترشحات واژن شما خونریزی نامعمول دارند، مثلاً خونریزی بین دورههای قاعدگی یا پس از رابطه جنسی، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
- تغییرات در ترشحات بدون علائم دیگر: اگر ترشحات واژن شما بدون وجود خارش، سوزش، بو یا نشانههای دیگر ظاهری، تغییرات داشته باشند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- علائم عمومی: اگر همراه با ترشحات واژن، علائم عمومی مانند تب، درد شدید در ناحیه تناسلی، لرزش بدن یا خستگی شدید داشتهاید، نیاز است به زودی به پزشک مراجعه کنید.

دارای بورد تخصصی زنان، زایمان و نازایی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدرس دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند، همچنین: فلوشیپ فوق تخصصی جراحی های کف لگن در زنان، فلوشیپ فوق تخصصی زنان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، جراحی زیبایی و ترمیمی واژن از دانشگاه علوم پزشکی تهران، فوق تخصصی اوروگاینکولوژی (تشخیص و درمان طبی و جراحی مشکلات ادراری در زنان) از دانشگاه علوم پزشکی تهران، فلوشیپ فوق تخصصی جراحی زیبایی، بازسازی و ترمیمی واژن از دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند.
0 دیدگاه